الفباي موسيقي نت نام دارد. نُت يا نوت، در موسيقي به دو معني بكار مي*رود:
* يكي به معني واحد صدائي با فركانس ثابت كه نامي بر آن گذاشته شده، كه در متون كهن فارسي به آن نغمه مي*گويند.
* ديگري به معني نمايش يا نشانه نوشتاري هر يك از اين صداها.
در معني اول نت*ها هفت نام براي نوشتن اصوات موسيقايي هستند. در ايران به پيروي از فرانسه و ايتاليا نت*ها به اين صورت نام*گذاري مي*شوند: دو - ر - مي - فا - سل - لا - سي (do, re, mi, fa, sol, la, si). روش*هاي نام*گذاري ديگر نيز وجود دارد كه نت*ها را با اصطلاحات «A, B, C, D, E, F, G» عنوان مي*كنند. در اين روش A همان نت «لا» (la) است.
اين نام*ها بيانگر نواك اصوات است. در معني دوم، براي مكتوب كردن اصوات موسيقي، اين صداها را طبق قواعد خاصي بين يا روي پنچ خط افقي مي*نويسند كه به نام خطوط حامل شناخته مي*شوند. خطوط حامل از پايين به بالا شمرده مي*شوند، به اين معني كه نتي كه روي خط پايين*تر نوشته شود، صدايي بم*تر از نتي دارد كه بر روي خط بالاتر نوشته شده*است.آموزش ارگ به اين ترتيب نام نت از روي جائي*كه روي خط*هاي حامل قراردارد مشخص مي*شود. ديگر مشخصات نت مانند طول آن (مدت زمان امتداد يافتن آن صدا) و غيره را نيز با شكل*هاي قراردادي كه براي نت طرح شده نمايش مي*دهند. نت*هاي متوالي را از چپ به راست مي*نويسند. دانشي كه به قواعد نوشتن نت*هاي موسيقي و مقولات مرتبط با آن مي*پردازد، تئوري موسيقي نام دارد.
در شكل زير توالي نت*ها نشان داده شده*است. اين نت*هاي مختلف كه به شكل دايره*هاي كوچكي (بعد كليد سل) رسم شده*اند. به اين دليل كه نت*ها در اينجا به شكل دايره*هاي كوچك هستند، پس طبق قرار داد هر كدام از آنها داراي زماني معدل ۴ ضرب است. در اصطلاح موسيقي، هر نتي كه به شكل دايره*اي كوچك باشد گرد نام دارد. نت*ها در اين تصوير به ترتيب از چپ به راست روي پنج خط حامل نوشته شده*اند كه به همين صورت نيز (از چپ به راست) خوانده مي*شوند.
ريشينه نام گذاري نت ها
گوييدو دآرتسو (۱۰۵۰-۹۹۰، Guido d'Arezzo)، كشيشي فرانسوي، ساكن ايتالياي قرن ۱۱ ميلادي، براي نخستين بار نام اين نت*ها را بر اساس سروده*اي مشهور به سرود سن ژان كه گويا خود برايش آهنگي ساخته بود انتخاب كرد:
در اين دوران موسيقي شش*هجايي بود و در سده*هاي پس از آن بود كه «سي» بر آن افزوده شد و هجاي «دو» جايگزين «اوت» شد.
كشش هاي زماني نت ها (ديرند)
در موسيقي به منظور مشخص شدن و اندازه گيري زمان كشش نت*ها يا امتداد يافتن صدا هر نت از علائمي استفاده مي*شود.شكل، نام و معناي هر كدام از اين علائم به شرح زير است:
گرد زمان آن ۴ ضرب است.
سفيد زمان آن ۲ ضرب، يا ۱/۲ گرد(معادل نصف كشش زماني گرد)است.
سياه زمان آن يك ضرب، يا ۱/۴ گرد(معادل ۱/۴ كشش گرد)است.
چنگ زمان آن نيم ضرب، يا ۱/۸ گرد(معادل ۱/۸ كشش گرد)است.
دولاچنگ زمان آن ۱/4 ضرب، يا ۱/۱۶ گرد(معادل ۱/۱۶ كشش گرد)
سه*لاچنگ زمان آن ۱/8 ضرب، يا ۱/۳۲ گرد(معادل ۱/۳۲ كشش گرد)
چهارلاچنگ زمان آن ۱/16 ضرب، يا ۱/۶۴ گرد(معادل ۱/۶۴ كشش گرد)
سكوتها
در موسيقي، همانگونه كه نت*ها داراي زمان و كشش هستند، سكوت*ها نيز داراي زمان و كشش مي*باشند.براي اندازه گيري سكوت*ها نيز از علائمي استفاده مي*شود.
شكل، نام و معناي هر كدام از اين علائم به شرح زير است:
سكوت گرد- زمان آن ۴ ضرب سكوت است.
سكوت سفيد- زمان آن ۲ ضرب سكوت، يا ۱/۲ سكوت گرد(معادل نصف كشش زماني سكوت گرد)است.
سكوت سياه- زمان آن يك ضرب سكوت، يا ۱/۴ سكوت گرد(معادل ۱/۴ كشش سكوت گرد)است.
سكوت چنگ - زمان آن نيم ضرب سكوت، يا ۱/۸ سكوت گرد(معادل ۱/۸ كشش سكوت گرد)است.
سكوت دولاچنگ - زمان آن ۱/۴ ضرب سكوت، يا ۱/۱۶ سكوت گرد(معادل ۱/۱۶ كشش سكوت گرد)
سكوت سه*لاچنگ - زمان آن ۱/ ۸ ضرب سكوت، يا ۱/۳۲ سكوت گرد(معادل ۱/۳۲ كشش سكوت گرد)
سكوت چهارلاچنگ - زمان آن ۱/۱۶ ضرب سكوت، يا ۱/۶۴ سكوت گرد(معادل ۱/۶۴ كشش سكوت گرد)
نحوه نُت نويسي (نَوانِشان نويسي)
براي نوشتن نت از پنج خط حامل استفاده مي*شود. نت مربوط به چهارمين كليد «دو» در پيانو مربوط به دست راست روي خط پايين پنجمين خط از خطوط موازي موسيقي قرار مي*گيرد. سپس ساير نت*هاي دست راست يعني ر مي*فا سل لا و سي به ترتيب يك درميان بين دو خط نت و روي يكي از خطوط نت*ها جاي مي*گيرند. نت دوي دست چپ بين خطوط دوم و سوم نت*ها است و ساير نت*هاي دست چپ يعني ر مي*فا سل لا و سي به ترتيب يك درميان روي يكي از خطوط نت*ها و بين دو خط نت جاي مي*گيرند.
افزودن يك نقطه سياه جلوي يك نت به معناي اضافه شدن نصف آن نت به آن نت است. افزودن يك نقطه سياه بالاي يك نت به معناي منفصل شدن آن نت از نت بعدي*اش است و در اين صورت پيانيست با رسيدن به آن نت بايد كليد مربوط به آن نت در پيانو را با انگشت فشار دهد و سپس انگشتش را از روي كليد پيانو رها كند و بدون متصل نواختن آن نت نسبت به نت بعدي كليد مربوط به نت بعدي را با انگشت فشار دهد. اگر بالاي نت*هاي يك آهنگ نقطه سياه نباشد نواختن آن نت*ها به طور متصل يكي بعد از ديگري بايد انجام شود و انفصال بين نت*ها نبايد باشد.
اكتاو
به توالي ۷ نت به اضافه نت هشتمي كه با نت اول هم نام باشد، اكتاو گفته مي*شود. مانند:
۱- دو، ۲- ر، ۳- مي، ۴- فا، ۵- سل، ۶- لا، ۷- سي، ۸- دو
تعداد اوكتاو در آلات موسيقي و سازهاي مختلف متفاوت است.مثلآ پيانوها كه به عنوان يكي از بزرگترين سازها از نظر مقدار اوكتاو و وسعت صوتي شناخته مي*شوند، غالبآ داراي ۷ اوكتاو هستند.
- سه شنبه ۰۳ شهریور ۹۴ | ۲۰:۴۶ ۸,۲۲۳ بازديد
- ۰ نظر